Bitcoin là gì?
Bitcoin là một loại tiền tệ kỹ thuật số thế hệ thứ nhất, được phát minh bởi Satoshi Nakamoto. Đây cũng chính là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới, đặt nền móng cho sự phát triển của thị trường crypto.
Bitcoin là một cuốn sổ ghi chép mở mà có đặc tính độc nhất khiến Bitcoin vô cùng đáng tin cậy và bảo mật. Bitcoin mở tồn tại cùng lúc ở hàng ngàn máy tính, mỗi máy tính này được gọi là nodes và được cập nhập theo thời gian thực, không có ai có thể kiểm soát được các máy tính này. Chính vì vậy Bitcoin có tính phi tập trung.
Khi giao dịch truyền thống, bạn phải thông qua ngân hàng, đồng nghĩa với việc ngân hàng kiểm soát toàn bộ nguồn tiền của bạn, nếu ngân hàng không phê duyệt thì bạn sẽ không giao dịch được. Để giải quyết vấn đề này, Bitcoin ra đời.
Tất cả các giao dịch qua Bitcoin sẽ được xác thực, ghi nhận và bảo mật trên hệ thống blockchain bằng các nodes. Khi một giao dịch được thực hiện thì tất cả các máy tính ở trong hệ thống đều ghi nhận giao dịch này và phê duyệt mà không cần bên trung gian là ngân hàng phê duyệt. Sự ra đời của Bitcoin đã loại bỏ được vai trò của đơn vị trung gian, giúp cho giảm thiểu rủi ro lẫn chi phí. Chính vì vậy mà giao dịch trên hệ thống blockchain Bitcoin bảo mật và đáng tin.
Bitcoin hoạt động ra sao?
Vậy Bitcoin kiểm soát mọi cái giao dịch mà không cần bên thứ ba bằng cách nào?
Như mình có đề cập, Bitcoin là một cuốn sổ ghi chép mở, mỗi giao dịch của bitcoin được khởi tạo tại node có giao dịch và được cập nhật trên tất cả các node trong mạng lưới Bitcoin. Ví dụ, khi giao dịch chuyển 10 đồng từ bạn A sang bạn B được ghi lại, các máy tính sẽ kiểm tra tính xác thực của giao dịch đó khi đảm bảo rằng bạn A có đủ tiền và A được phép gửi nó đi. Nếu thỏa mãn được 2 điều kiện trên, giao dịch chuyển tiền sẽ hoàn tất.
Nếu có vài nodes cố tình ghi nhận sai thì giao dịch sẽ không được xác thực. Nhờ đó mà tỷ lệ giao dịch thành công của BTC cực kỳ cao và tỷ lệ giao dịch lỗi cực kỳ thấp. Chính vì vậy mà BTC cực kỳ an toàn, và bảo mật.
Mỗi 10 phút tất cả các giao dịch xác thực mới nhất được đóng gói trong một khối dữ liệu (block) và gửi đi cho toàn bộ hệ thống để đảm bảo là tất cả các máy tính đều được cập nhật trạng thái mới nhất.
Tuy nhiên, khối dữ liệu này chưa được bảo mật, để bảo mật khối này trên hệ thống blockchain thì cần làm 3 việc:
- Mỗi giao dịch sẽ chạy qua một thuật toán và được mã hóa thành một dãy 64 chữ và số duy nhất – được gọi là hàm băm. Ví dụ: Thông tin giao dịch là “A chuyển B” sẽ được máy tính mã hóa và tạo ra một hàm băm tương ứng.
- Sau đó 2 hàm băm của 2 giao dịch sẽ cặp với nhau và chuyển thành 1 hàm băm chung.
- Quá trình diễn ra tiếp tục đối với toàn bộ giao dịch diễn ra trong 1 block (trong 10 phút) và gom lại thành 1 hàm băm duy nhất đại diện cho khối đó.
Một khối không chỉ có một hàm đại diện cho tất cả các giao dịch hiện tại, mà còn cộng thêm hàm băm của các giao dịch trước đó. Đây chính là lý do mà nếu muốn sửa đổi thì toàn bộ thông tin trước đó phải sửa đổi, dẫn đến việc để sửa đổi là rất khó.
Trong một block còn tồn tại một chuỗi các số ngẫu nhiên được gọi là nonce. 2 hàm băm vừa rồi kết hợp với một nonce phải tạo ra một hàm băm thỏa mãn thuật toán bảo mật của Bitcoin. Nó được gọi là hàm băm SHA – 256, viết tắt của secure hashing algorithm, còn 256 là số lượng số 0 và 1 trong hàm băm đầu ra. Máy tính sẽ chuyển hóa chuỗi 0,1 này thành hàm băm cuối cùng của block, gồm: số 0, số 1 và chuỗi chữ số.
Hàm SHA – 256 là hàm một chiều, bạn không thể truy ngược lại dữ liệu gốc dựa trên hàm đầu ra, cũng không có hai dữ liệu nào cho ra cùng một hàm băm. Chính vì vậy mà chỉ có một thợ đào (node) duy nhất có thể tìm ra được cái bài toán này.
Cơ chế đào Bitcoin như thế nào?
Để tìm được hàm này thì thợ đào phải thử ngẫu nhiên các chuỗi số nonce cho đến khi ra được hàm thỏa mãn. Khi thợ tìm được nonce và sau khi kiểm tra chính xác bởi các thợ đào khác, thì block này mới được thêm vào chuỗi blockchain. Hệ thống này được gọi là Proof of work, thợ đào được thưởng bitcoin, và chỉ có cách này bitcoin mới mới được sản xuất ra.
Bạn tham khảo thông tin trên một block nhé.
